اوراکل چیست؟ کاربرد اوراکل ها در بلاکچین + انواع اوراکل ها

اوراکل بلاک‌چین، به عنوان یک پل ارتباطی، دنیای واقعی (داده‌های خارج از بلاک‌چین) را به دنیای بلاک‌چین متصل می‌کند. به بیان ساده‌تر، اوراکل‌ها به قراردادهای هوشمند این امکان را می‌دهند که داده‌های دنیای واقعی، مانند قیمت‌ها، نتایج رویدادهای ورزشی، وضعیت آب‌وهوا و غیره را دریافت کرده و بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.

بلاک‌چین با پتانسیل انتقال دارایی‌هایی به ارزش صدها تریلیون دلار، در حال ایجاد تحولی شگرف در بازارهای مالی، تجارت جهانی، بیمه، بازی و بسیاری از صنایع دیگر است. در واقع، فناوری‌های بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند و اوراکل‌ها با هم، زیرساخت «وب قابل تأیید» را شکل می‌دهند. در این وب، کاربران می‌توانند به طور دقیق بدانند چه اتفاقی درون یک برنامه در حال رخ دادن است و کنترل دارایی‌های خود را همواره در دست داشته باشند.

اوراکل‌ها نقشی اساسی در شکل‌گیری وب قابل تأیید ایفا می‌کنند؛ آن‌ها بلاک‌چین‌هایی را که به‌طور معمول از داده‌ها و محاسبات خارج از زنجیره جدا هستند، به یکدیگر متصل کرده و امکان تعامل بین بلاک‌چین‌ها را فراهم می‌سازند. در ابتدا، شبکه اوراکل چین‌لینک (Chainlink) امکان ایجاد فضای دیفای (DeFi) را مهیا کرد و سپس به یک راهکار اوراکل استاندارد صنعتی برای کل وب ۳ (Web3) تبدیل شد.

تا به امروز، چین‌لینک امکان انجام تراکنش‌هایی به ارزش بیش از ۹ تریلیون دلار را فراهم کرده است. این پلتفرم اکنون با برخی از بزرگترین مؤسسات مالی جهان از جمله سوئیفت (Swift)، شبکه جهانی پیام‌رسانی برای بیش از ۱۱ هزار بانک، دی‌تی‌سی‌سی (DTCC)، بزرگترین سیستم تسویه اوراق بهادار جهان که سالانه بیش از ۲ کوادریلیون دلار را پردازش می‌کند و گروه بانکداری استرالیا و نیوزیلند (ANZ)، یک بانک پیشرو با بیش از ۱ تریلیون دلار دارایی تحت مدیریت، همکاری می‌کند.

چین‌لینک با ارائه مجموعه‌ای کامل از خدمات که توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد برنامه‌های پیشرفته، امن، بین‌زنجیره‌ای و قابل تأیید بسازند، آماده است تا به مقیاس‌پذیری فناوری بلاک‌چین برای میلیاردها کاربر کمک کند.

شبکه اوراکل چیست؟

اوراکل‌ها به عنوان پلی ارتباطی بین دنیای بلاک‌چین و دنیای واقعی عمل می‌کنند. آن‌ها به قراردادهای هوشمند امکان می‌دهند تا به داده‌های خارج از زنجیره دسترسی پیدا کرده و بر اساس رویدادهای دنیای واقعی تصمیم‌گیری کنند. با بهره‌گیری از شبکه‌های اوراکل غیرمتمرکز (DONs)، امکان ساخت قراردادهای هوشمند پیچیده‌تری فراهم می‌شود که قابلیت تعامل با سیستم‌های سنتی را نیز داشته باشند.

به عنوان مثال، فرض کنید آلیس و باب می‌خواهند بر سر نتیجه یک مسابقه ورزشی شرط‌بندی کنند. آن‌ها مبلغ شرط را در یک قرارداد هوشمند قرار می‌دهند. پس از پایان مسابقه، یک اوراکل، نتیجه را از منابع معتبر دریافت و به قرارداد هوشمند اعلام می‌کند. در نهایت، قرارداد هوشمند با استناد به این اطلاعات، برنده شرط را تعیین و جایزه را به او پرداخت می‌کند.

در حقیقت، اوراکل‌ها مانند حسگرهایی عمل می‌کنند که اطلاعات دنیای واقعی را به دنیای بلاک‌چین منتقل می‌کنند. این امر به ایجاد برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (dApps) قدرتمند و قابل اعتماد کمک شایانی می‌کند.

محدودیت اوراکل

مسئله اوراکل در بلاک‌چین، محدودیت اساسی قراردادهای هوشمند را آشکار می‌کند: آن‌ها به طور ذاتی قادر به تعامل با داده‌ها و سیستم‌های خارج از محیط بلاک‌چین خود نیستند. منابع خارج از بلاک‌چین، "خارج از زنجیره" و داده‌های ذخیره شده در بلاک‌چین، "درون زنجیره" در نظر گرفته می‌شوند.

بلاک‌چین‌ها با جداسازی آگاهانه از سیستم‌های خارجی، ویژگی‌های ارزشمند خود مانند اجماع قوی در مورد اعتبار تراکنش‌های کاربر، جلوگیری از حملات دوبار خرج کردن و کاهش زمان خرابی شبکه را به دست می‌آورند. برقراری ارتباط امن با سیستم‌های خارج از زنجیره، به یک بخش زیرساختی اضافی به نام "اوراکل" نیاز دارد تا این دو محیط را به یکدیگر متصل کند.

حل مسئله اوراکل از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اکثر کاربردهای قراردادهای هوشمند، مانند دیفای (DeFi)، نیازمند دسترسی به داده‌ها و رویدادهای دنیای واقعی هستند که خارج از زنجیره رخ می‌دهند. بنابراین، اوراکل‌های کریپتو با فراهم کردن دروازه‌ای به منابع خارج از زنجیره و در عین حال حفظ ویژگی‌های امنیتی ارزشمند بلاک‌چین‌ها، طیف گسترده‌ای از توافقات دیجیتالی را که بلاک‌چین‌ها می‌توانند از آن‌ها پشتیبانی کنند، گسترش می‌دهند.

صنایع گوناگونی از ترکیب اوراکل‌ها و قراردادهای هوشمند بهره‌مند می‌شوند، از جمله قیمت دارایی‌ها در امور مالی، اطلاعات آب و هوا برای بیمه، داده‌های تصادفی برای بازی‌ها، سنسورهای اینترنت اشیا (IoT) برای زنجیره تامین، تأیید هویت برای دولت و غیره. از آنجا که داده‌های ارائه شده توسط اوراکل‌ها به بلاک‌چین‌ها، مستقیماً بر نتایج قراردادهای هوشمند تأثیر می‌گذارند، اطمینان از صحت عملکرد مکانیزم اوراکل، برای اجرای دقیق قراردادها طبق انتظار، بسیار حیاتی است.

اوراکل‌های غیرمتمرکز

اوراکل‌های متمرکز، که به عنوان مکانیسم‌های اوراکل بلاک‌چین از یک نهاد متمرکز برای ارائه داده به قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند، یک نقطه شکست واحد را ایجاد می‌کنند که هدف اصلی یک برنامه بلاک‌چین غیرمتمرکز را نقض می‌کند. اگر اوراکل متمرکز از کار بیفتد، قرارداد هوشمند به داده‌های مورد نیاز برای اجرا دسترسی نخواهد داشت یا بر اساس داده‌های قدیمی به درستی عمل نخواهد کرد.

بدتر از آن، اگر اوراکل متمرکز دچار فساد شود، داده‌های ارائه شده به زنجیره ممکن است بسیار نادرست باشند و منجر به اجرای نتایج نادرست توسط قراردادهای هوشمند شوند. این موضوع معمولاً به عنوان مشکل «ورودی زباله، خروجی زباله» شناخته می‌شود، به این معنا که ورودی‌های نامناسب، منجر به خروجی‌های نامناسب می‌شوند. علاوه بر این، از آنجا که تراکنش‌های بلاک‌چین خودکار و غیرقابل‌تغییر هستند، نتیجه یک قرارداد هوشمند بر اساس داده‌های معیوب قابل برگشت نیست؛ به این ترتیب، وجوه کاربران ممکن است برای همیشه از بین برود.

بنابراین، اوراکل‌های متمرکز برای برنامه‌های قرارداد هوشمند مناسب نیستند. برای غلبه بر مشکل اوراکل در دنیای کریپتو، نیاز به اوراکل‌های غیرمتمرکز برای جلوگیری از دستکاری داده‌ها، عدم دقت و قطعی وجود دارد. یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز (DON)، چندین اپراتور گره اوراکل مستقل و منابع داده معتبر را ترکیب می‌کند تا یک غیرمتمرکزسازی جامع ایجاد کند.

شبکه‌های اوراکل غیرمتمرکز (DON) امکان ایجاد قراردادهای هوشمند ترکیبی را فراهم می‌کنند، که در آن کد درون زنجیره و زیرساخت خارج از زنجیره برای پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز پیشرفته (dApps) ترکیب می‌شوند. این dAppها می‌توانند به رویدادهای دنیای واقعی واکنش نشان دهند و با سیستم‌های سنتی تعامل داشته باشند.

بسیاری از خدمات چین‌لینک، مانند Chainlink Price Feeds، سه لایه غیرمتمرکزسازی را در منبع داده، اپراتور گره فردی و سطوح شبکه اوراکل ادغام می‌کنند تا هر نقطه شکست واحد را حذف کنند. Chainlink Price Feeds از طریق این رویکرد چند لایه غیرمتمرکزسازی، در حال حاضر به تأمین امنیت ده‌ها میلیارد دلار در اکوسیستم‌های قرارداد هوشمند کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که قراردادهای هوشمند می‌توانند به طور ایمن به داده‌های ورودی در حین اجرای خود تکیه کنند.

انواع اوراکل‌های بلاک چین

با توجه به تنوع منابع خارج از زنجیره، اوراکل‌های بلاک‌چین در اشکال و اندازه‌های گوناگونی وجود دارند. قراردادهای هوشمند ترکیبی، نه تنها به انواع مختلف داده‌ها و محاسبات خارجی نیاز دارند، بلکه به سازوکارهای متفاوتی برای تحویل داده و سطوح مختلفی از امنیت هم نیازمندند. به طور کلی، هر نوع اوراکل کریپتو شامل ترکیبی از دریافت، تأیید، محاسبه و تحویل داده‌ها به یک مقصد مشخص است.

• اوراکل‌های ورودی

شناخته‌شده‌ترین نوع اوراکل، «اوراکل ورودی» نامیده می‌شود که داده‌ها را از دنیای واقعی (خارج از زنجیره) دریافت و برای استفاده در قرارداد هوشمند به شبکه بلاک‌چین تحویل می‌دهد. این نوع اوراکل‌ها در فیدهای قیمت چین‌لینک استفاده می‌شوند و دسترسی درون زنجیره‌ای به داده‌های بازار مالی را برای قراردادهای هوشمند دیفای (DeFi) فراهم می‌کنند.

• اوراکل‌های خروجی

برخلاف اوراکل‌های ورودی، «اوراکل‌های خروجی» به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهند تا دستوراتی را به سیستم‌های خارج از زنجیره ارسال کنند و آن‌ها را برای انجام اقدامات خاصی تحریک کنند. این اقدامات می‌تواند شامل اطلاع‌رسانی به یک شبکه بانکی برای انجام یک پرداخت، درخواست از یک ارائه‌دهنده فضای ذخیره‌سازی برای ذخیره داده‌های ارائه شده، یا ارسال دستور به یک سیستم اینترنت اشیا برای باز کردن قفل درب خودرو پس از پرداخت کرایه درون زنجیره باشد.

• اوراکل‌های بین زنجیره‌ای

نوع دیگری از اوراکل‌ها، اوراکل‌های بین زنجیره‌ای هستند که می‌توانند اطلاعات را بین بلاک‌چین‌های مختلف خوانده و بنویسند. اوراکل‌های بین زنجیره‌ای امکان تعامل برای انتقال داده‌ها و دارایی‌ها بین بلاک‌چین‌ها را فراهم می‌کنند. این تعامل می‌تواند شامل استفاده از داده‌های یک بلاک‌چین برای ایجاد اقدامی در بلاک‌چین دیگر یا پل زدن دارایی‌ها بین زنجیره‌ها باشد تا بتوان از آن‌ها خارج از بلاک‌چین اصلی که در آن صادر شده‌اند، استفاده کرد.

• اوراکل‌های با قابلیت محاسباتی

نوع جدیدی از اوراکل که به طور گسترده در برنامه‌های قرارداد هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد، «اوراکل‌های محاسباتی» هستند. این اوراکل‌ها از محاسبات امن خارج از زنجیره برای ارائه خدمات غیرمتمرکز استفاده می‌کنند که به دلیل محدودیت‌های فنی، قانونی یا مالی، اجرای آن‌ها در زنجیره امکان‌پذیر نیست. این نوع اوراکل‌ها می‌توانند شامل استفاده از Chainlink Automation برای فعال‌سازی اجرای قراردادهای هوشمند در هنگام وقوع رویدادهای از پیش تعیین‌شده، محاسبه اثبات دانش صفر برای ایجاد حریم خصوصی داده‌ها یا اجرای یک تابع تصادفی قابل تأیید برای ارائه یک منبع تصادفی ضد دستکاری و قابل اثبات برای قراردادهای هوشمند باشند.

شهرت اوراکل‌ها بر اساس سابقه عملکرد درون زنجیره

گستردگی خدمات اوراکل، اهمیت شهرت را به عنوان عاملی کلیدی در انتخاب بین ارائه‌دهندگان این خدمات، برجسته می‌سازد. شهرت در سیستم‌های اوراکل بلاک‌چین به کاربران و توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا اوراکل‌ها را بر اساس پارامترهای مهم برای خود، نظارت و فیلتر کنند. شهرت اوراکل‌ها با توجه به این واقعیت تقویت می‌شود که آن‌ها داده‌های خود را بر روی یک دفتر کل عمومی تغییرناپذیر امضا و تحویل می‌دهند. در نتیجه، سابقه عملکرد تاریخی آن‌ها قابل تجزیه و تحلیل بوده و از طریق داشبوردهای تعاملی به کاربران ارائه می‌شود.

چارچوب‌های شهرت، شفافیت را در دقت و قابلیت اطمینان هر شبکه اوراکل و هر اپراتور گره اوراکل فراهم می‌کنند. کاربران می‌توانند با تکیه بر این داده‌ها، تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد اینکه کدام اوراکل‌ها را برای ارائه خدمات به قراردادهای هوشمند خود انتخاب کنند، اتخاذ نمایند. ارائه‌دهندگان خدمات اوراکل نیز می‌توانند از شهرت تجاری خود خارج از زنجیره برای ارائه تضمین‌های اضافی از قابلیت اطمینان خود به کاربران استفاده کنند.
 

موارد استفاده از اوراکل‌های بلاک چین

توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند از اوراکل‌ها برای ساخت برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز پیشرفته‌تر در طیف وسیعی از موارد استفاده در بلاک‌چین استفاده می‌کنند. در حالی که امکانات بی‌شماری وجود دارد، در زیر مواردی از استفاده با بیشترین پذیرش فعلی آورده شده است:

• امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)

بخش بزرگی از اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به اوراکل‌های قیمت نیاز دارد تا قراردادهای هوشمند بتوانند به داده‌های مالی مربوط به دارایی‌ها و بازارها دسترسی پیدا کنند. به عنوان مثال، بازارهای پولی غیرمتمرکز از اوراکل‌های قیمت برای تعیین ظرفیت وام‌گیری کاربران و بررسی اینکه آیا موقعیت‌های کاربران کم‌هزینه هستند و مشمول تصفیه می‌شوند یا خیر، استفاده می‌کنند. به طور مشابه، پلتفرم‌های دارایی مصنوعی از اوراکل‌های قیمت برای میخ‌کوب کردن ارزش توکن‌ها به دارایی‌های دنیای واقعی و سازندگان بازار خودکار (AMM) برای کمک به تمرکز نقدینگی در قیمت فعلی بازار و بهبود بهره‌وری سرمایه استفاده می‌کنند.

• NFT های پویا و بازی

اوراکل‌ها امکان استفاده‌های غیرمالی از قراردادهای هوشمند را نیز فراهم می‌کنند؛ برای مثال، می‌توان به NFTهای پویا اشاره کرد، یعنی توکن‌های غیرقابل تعویضی که می‌توانند بر اساس رویدادهای خارجی مانند زمان روز یا وضعیت آب و هوا تغییر کنند. علاوه بر این، از اوراکل‌های محاسباتی برای تولید تصادف قابل تأیید استفاده می‌شود. پروژه‌ها سپس از این قابلیت برای تخصیص ویژگی‌های تصادفی به NFTها یا انتخاب برندگان خوش‌شانس تصادفی در فروش‌های NFT پرتقاضا بهره می‌گیرند. برنامه‌های بازی درون زنجیره نیز از تصادف قابل تأیید برای ایجاد تجربه‌های بازی جذاب‌تر و غیرقابل پیش‌بینی، مانند ظاهر جعبه‌های غنیمت تصادفی یا تطبیق تصادفی در طول یک تورنمنت استفاده می‌کنند.

• بیمه

قراردادهای هوشمند بیمه از اوراکل‌های ورودی برای تأیید وقوع رویدادهای قابل بیمه در طول فرآیند رسیدگی به مطالبات استفاده می‌کنند و دسترسی به سنسورهای فیزیکی، APIهای وب، تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های حقوقی را امکان‌پذیر می‌سازند. اوراکل‌های خروجی نیز می‌توانند راهی برای پرداخت مطالبات به قراردادهای هوشمند بیمه ارائه دهند که از بلاک‌چین‌های دیگر یا شبکه‌های پرداخت سنتی استفاده می‌کنند.

• سازمانی

اوراکل‌های بین زنجیره‌ای یک واسطه نرم‌افزاری بلاک‌چین امن را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند که به آن‌ها امکان می‌دهد سیستم‌های پشتیبان خود را به هر شبکه بلاک‌چین متصل کنند. از این طریق، سیستم‌های سازمانی می‌توانند در هر بلاک‌چینی داده را خوانده و بنویسند و منطق پیچیده‌ای را در مورد نحوه استقرار دارایی‌ها و داده‌ها در زنجیره‌ها و با طرف‌های مقابل با استفاده از همان شبکه اوراکل اجرا کنند. در نتیجه، مؤسسات می‌توانند به سرعت به بلاک‌چین‌هایی که مورد تقاضای طرف‌های مقابل آن‌هاست بپیوندند و به سرعت پشتیبانی برای خدمات قراردادهای هوشمند مورد نظر کاربران خود را ایجاد کنند. این کار بدون نیاز به صرف زمان و منابع توسعه برای ادغام با هر بلاک‌چین به صورت جداگانه انجام می‌شود.

• پایداری

قراردادهای هوشمند ترکیبی با ایجاد مشوق‌های بهتر برای مشارکت در شیوه‌های سبز از طریق تکنیک‌های پیشرفته تأیید در مورد تأثیر واقعی ابتکارات سبز، به پیشرفت پایداری محیطی کمک می‌کنند. اوراکل‌ها ابزاری حیاتی برای تأمین قراردادهای هوشمند با داده‌های محیطی حاصل از قرائت‌های سنسورها، تصاویر ماهواره‌ای و محاسبات ML پیشرفته هستند. این امر به قراردادهای هوشمند امکان می‌دهد تا پاداش‌هایی را به افرادی که در احیای جنگل‌ها یا مصرف آگاهانه مشارکت می‌کنند، اهدا کنند. اوراکل‌ها همچنین از بسیاری از اشکال جدید اعتبار کربن برای جبران تأثیرات تغییرات آب و هوایی پشتیبانی می‌کنند.

اوراکل‌ها با فراهم کردن دسترسی به تمام منابع خارجی مورد نیاز برای بهره‌برداری از موارد استفاده پیشرفته و کاربردی قراردادهای هوشمند ترکیبی، فراتر از توکن‌سازی ساده، قابلیت‌های شبکه‌های بلاک‌چین را گسترش می‌دهند. مشابه با تغییر چشمگیری که اینترنت در نحوه تبادل اطلاعات ایجاد کرد، قراردادهای هوشمند ترکیبی تقویت‌شده با اوراکل‌ها، شیوه مبادله ارزش و اجرای توافقات قراردادی در جامعه را بازتعریف می‌کنند.

سخن پایانی

اوراکل‌ها، به عنوان یکی از اجزای کلیدی بلاک‌چین، نقشی حیاتی در پل زدن میان دنیای دیجیتال و دنیای واقعی ایفا می‌کنند. آن‌ها امکان دسترسی قراردادهای هوشمند به داده‌های خارجی را فراهم کرده و کاربردهای بلاک‌چین را گسترش می‌دهند. از پیش‌بینی‌های آب‌وهوا گرفته تا قیمت ارزهای دیجیتال و نتایج رویدادهای ورزشی، اوراکل‌ها نقش مهمی در تحقق پتانسیل واقعی بلاک‌چین دارند.

انتخاب نوع اوراکل مناسب، بر اساس نیازهای پروژه، تأثیر بسزایی بر امنیت و عملکرد آن خواهد داشت. با رشد و پیشرفت فناوری بلاک‌چین، انتظار می‌رود که اوراکل‌ها نیز به سمت روش‌های نوآورانه‌تر و ایمن‌تر حرکت کنند و سهم بیشتری در انقلاب دیجیتال ایفا کنند. از این رو، درک مفاهیم پایه‌ای و آشنایی با انواع اوراکل‌ها می‌تواند برای توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران، یک گام مؤثر در بهره‌برداری بهینه از فناوری بلاک‌چین باشد.

منبع

جهت دریافت مشاوره در زمینه ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری بدون ریسک میتوانید، با مشاوران آلفارنسی در ارتباط باشید. آلفارنسی با تیمی مجرب و متخصص در این حوزه، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای به شما مخاطبین عزیز می‌باشد.